Achmatova en Hesse in het Poeziecentrum
Gisteren is voor de zomercursisten de stage van start gegaan. In het Gentse Poëziecentrum zijn sinds gisterenochtend vier studenten aan de slag. Twee Roemeense studenten verrichten redactiewerk en zullen vandaag de vitrine van Poëziecentrum een ander uitzicht geven. Ksenia en Georg zijn betrokken bij Paukeslag. Digitaal platform voor levend poëzie-erfgoed.
De studenten uit Rusland en Oostenrijk ondernemen deelonderzoek naar de aanwezigheid van anderstalige auteurs in de Lage Landen. Het imagologische onderzoek richt zich op de receptie van Anna Achmatova (1889-1966) en Hermann Hesse (1877-1962) in de Nederlandse literatuur. Met de energieke steun van Stefaan Goossens van Poëziecentrum hebben zij vandaag in de leeszaal tussen de dichtbundels bronnen verzameld: knipsels uit Nederlandstalige dag- en weekbladen, recensies (van vertalingen) in literaire periodieken, vertalingen in boekvorm, essays in tijdschriften et cetera.
Onder het motto ‘Het buitenland bekeken’ – naar de titel van een themanummer van het academische tijdschrift Nederlandse Letterkunde (2006) – gaan de studenten na hoe de beeldvorming van de in Odessa geboren schrijfster Achmatova en de Nobelprijslaureaat Hesse in het Nederlands tot vandaag is verlopen. De virtuele tentoonstelling die zij voorbereiden zoemt in op receptieteksten, vertalingen en ook de aanwezigheid van beide auteursnamen in de poëzie van Nederlandse en Vlaamse auteurs (Aleidis Dierick, Miriam Van hee en Herlinda Vekemans respectievelijk Jotie T’Hooft).
De tentoonstelling, waaraan morgen wordt gewerkt en die vanaf vrijdag op Paukeslag te zien zal zijn (http://www.paukeslag.org), presenteert een visueel aantrekkelijk beeld van de twee schrijvers in Nederland en Vlaanderen. Heuristisch onderzoek heeft al heel wat sporen blootgelegd die morgen door de studenten in een expo worden zichtbaar gemaakt voor een belangstellend publiek. De buitenlandse studenten vervullen dan de rol van curator en vullen naar eigen goeddunken een expositieruimte.
Literatuur is per definitie een internationaal verschijnsel: schrijvers lezen werk van anderstalige auteurs, ze hebben contacten en produceren vertalingen. De dichters die werk van collega-dichters vertalen, doen dat veelal op een creatieve wijze zodat de tekst soms een adaptatie of herschrijving wordt van de brontaaltekst. Hoe dan ook hebben Ksenia en Georg uiteenlopend interessant bronmateriaal kunnen opdiepen dat voor verder vertaalwetenschappelijk en receptieonderzoek gesneden koek is. De namen Achmatova en Hesse duiken ook op in de poëzie van Nederlandse en Vlaamse schrijvers.
Op deze diverse manieren functioneert de buitenlandse literatuur in ons taalgebied en maakt ze deel uit van het vertoog over literatuur in het Nederlandse taalgebied. Anderstalige studenten, vertrouwd met de brontaalteksten, zijn de uitgelezen onderzoekers om de beeldvorming in een ander taalgebied te bestuderen. Zij zijn vertrouwd met beide talen en culturen en kunnen nagaan hoe de beelden van in dit geval Achmatova en Hesse in het Russische respectievelijk Duitse taalgebied verschillen en/of overeenkomen met de receptie in de receptiecultuur. Het is uitkijken naar de wijze waarop Ksenia en Georg hun bronnenmateriaal op aanschouwelijke wijze voor medestudenten, docenten en alle belangstellenden zullen presenteren.
Mijn dank gaat uit naar Stefaan Goossens, die de studenten op sleeptouw nam en leidde naar teksten die niet meteen via de BNTL of andere inventarissen zomaar op te sporen zijn.
Prof.Dr. Yves T'Sjoen
Meer informatie over de zomerstage van NTU vind je op de blog.
